NAZIM HIKMET (4)

                               ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ

Όταν ετούτο το άστρο που το φως του
πέφτει τώρα στα μάτια μου σα μια χρυσή σταγόνα
όταν ετούτο τ' άστρο πρώτη του φορά
έσκισε τα σκοτάδια του κενού
πάνου στη γης δεν υπήρχε μήτε ένα πανδοχείο
Τ' αστέρια ήτανε γέρικα
Κι η γης ήτανε βρέφος.

Είναι μακριά από μας τ' αστέρια
μακριά -μακριά, πολύ -πολύ μακριά
Ανάμεσα στ' αστέρια η γη μας είναι μια κουκκίδα
μια τόση δα κουκκίδα
κι η Ασία τόνα πέμπτο είναι της γης μας.
Μια χώρα της Ασίας είναι οι Ινδίες.
Μες στις Ινδίες μια πόλη είναι η Καλκούτα.
Ο Μπενερτζή δεν είναι παρά μονάχα ένας άνθρωπος
                                                            μες στην Καλκούτα.
Και να, τι θέλω τώρα να σας πω:
Μες στις Ινδίες, μέσα στην πόλη της Καλκούτας
Φράξαν το δρόμο ενός ανθρώπου
Αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο που βάδιζε.
Να το λοιπόν
γιατί δεν καταδέχομαι
να υψώσω το κεφάλι στ' αστροφώτιστα διαστήματα.
Θα πείτε: τ' άστρα είναι μακριά
κι η γη μας τόσο δα μικρή.
Ε, το λοιπόν ό,τι και αν είναι τ' άστρα
εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω.
Για μένα το λοιπόν πιο εκπληκτικό
και πιο επιβλητικό
και πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο
είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει
είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουν.

Georg Grosz, The Wanderer

                                ΣΤΗΘΑΓΧΗ

Αν η μισή καρδιά μου βρίσκεται γιατρέ εδώ πέρα
Η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται
Με τη στρατιά που κατεβαίνει προς το κίτρινο Ποτάμι.
Κι ύστερα, να, γιατρέ, την πάσα αυγή
Την πάσα αυγή γιατρέ, με τα χαράματα
Πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται
Κι ύστερα, να , σαν οι φυλακισμένοι γέρνουνε στον ύπνο
Και σβήνουν στο νοσοκομείο τα τελευταία βήματα
Τραβάει ολόισια γιατρέ η καρδιά μου
Τραβάει γιατρέ στην Ιστανμπούλ, σ' ένα παλιό ξύλινο σπίτι.
Κι ύστερα, δέκα χρόνια τώρα, να γιατρέ
Που τίποτα δεν έχω μες στα χέρια μου να δώσω στο φτωχό λαό μου
Τίποτα πάρεξ ένα μήλο
Ένα κόκκινο μήλο, την καρδιά μου.
Κι είναι γιατρέ, απ' αφορμή όλα τούτα
Που μές στα στήθια μου έχω τούτη την αρρώστια.
Όμως, γιατρέ, και μ' όλα τα ντουβάρια που μου κάθονται στα στήθια
Κοιτάω τη νύχτα ανάμεσα απ' τα κάγκελα
Κι όλη η καρδιά μου αντιχτυπά και στο πιο μακρινό αστέρι.


                            ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

Ανοίγουμε τις πόρτες
κλείνουμε τις πόρτες,
δρασκελάμε τις πόρτες
και στο τέρμα του μοναδικού μας ταξιδιού
                                                              μήτε πολιτεία
                                                                                μήτε και λιμάνι.

Το τραίνο εκτροχιάζεται
το πλοίο ναυαγεί
τ' αεροπλάνο συντρίβεται.
Ένα μονάχα επισκεπτήριο στον πάγο χαραγμένο.
                           Αν είχα δικαίωμα εκλογής
                                     να ξαναρχίσω ή όχι τούτο το ταξίδι
                                            θα το ξανάρχιζα.


                                            *

Τα τραγούδια των ανθρώπων είναι πιο όμορφα απ' τους ίδιους
                                                              πιο βαριά από ελπίδα
                                                              πιο λυπημένα
                                                              πιο διαρκή.

Πιότερο απ' τους ανθρώπους τα τραγούδια τους αγάπησα.
Χωρίς ανθρώπους μπόρεσα να ζήσω,
                                                          όμως ποτέ χωρίς τραγούδια.
μου 'τυχε να απιστήσω κάποτε
                                                 στην πολυαγαπημένη μου
                       όμως ποτέ μου στο τραγούδι που τραγούδησα γι' αυτήν.
ούτε ποτέ και τα τραγούδια μ' απατήσανε.

Όποια κι αν είναι η γλώσσα τους
                  πάντοτε τα τραγούδια τα κατάλαβα.

Σ' αυτό τον κόσμο τίποτα
απ' όσα μπόρεσα να πιω
και να γευτώ
απ' όσες χώρες γνώρισα
απ' όσα μπόρεσα ν' αγγίξω
και να νιώσω
                                     τίποτα, τίποτα
δε μ' έκανε έτσι ευτυχισμένο
                                     όσο τα τραγούδια


Μετάφραση : Γιάννης Ρίτσος