ANDRE BRETON -PAUL ELUARD

Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ

Η θεωρία των πιθανοτήτων συγχέεται με το παιδί, μαύρο σαν το φυτίλι μιας βόμβας βαλμένης στο πέρασμα ενός ηγεμόνος που είναι ο άντρας, από έναν αναρχικό ατομιστή του χειρίστου είδους που είναι η γυναίκα. Η γυναίκα δεν είναι, εκτός τούτου, παρά ένας κυκλικός οδικός κόμβος. Ένα παρόμοιο φωτοστέφανο στο κεφάλι του υιού του ανδρός και της γυναικός δεν κινδυνεύει να κάνει να

φανούν λιγότερο άνοστες οι γλώσσες ποντικού που του 'χουν ετοιμάσει και η κούνια σαν υπόνομος 

που μέσα σ' αυτήν τον αδειάζουν μαζί με τα βρωμόνερα και το άλας της βλακείας που άφησε να περιμένουν την άφιξή της σαν να 'ταν ο υπάκουος φοίνιξ.

   Ο γείτονας υποστηρίζει πως επλάσθη κατ' εικόνα του πυρός, η γειτόνισσα υποστηρίζει πως δεν

μπορούμε να τον συγκρίνουμε καλύτερα παρά με τον αέρα των αεροπλάνων και η εκφυλισμένη

μάγισσα που διάλεξε για κατοικία της το κατώι θέλει να του δώσει για πρόγονο το μυτερό γύψο

που πατάει με το ένα πόδι στην τεμπελιά και τ' άλλο στη δουλειά. Για όλους κρατάει τις υποσχέσεις

του. Καθένας θέλει να μάθει τη θυγατρική του γλώσσα και ερμηνεύει τη σιωπή του. Παντού λένε 

ότι ευνοεί με την παρουσία του έναν κόσμο που δεν μπορούσε πια να κάνει χωρίς αυτόν. Είναι ο 

κλειδούχος, στα τέσσερα, αυτός που προκαλεί τον εκτροχιασμό του τρένου με θέα τη γέφυρα, και

τον έκανε διάσημο το Petit Journal Illustre. Φοράει στο λαιμό του μενταγιόν τη διάσωση. Ο "Μπαμπάς"

είναι δίσκος με τη μορφή σελήνης, η "Μαμά" τώρα είναι κοίλη σαν τα πιατικά.

   Για να αναστείλει την επίδραση μιας παρουσίας τόσο πεισματικής όσο του χαλκώματος πάνω στο

τζάκι από νίτρο, μια ακτίνα μέλιτος έρχεται να χτενισθεί μέσα στο δωμάτιο. Όλες οι ευγένειές μου

υπήρξαν ανώφελες. Δεν υπάρχει κανείς εδώ. Δεν υπήρξε ποτέ κανείς εδώ.

Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ

Το τραπέζι είναι στρωμένο στην τραπεζαρία. τα ρουμπινέτα μοιράζουν το καθαρό νερό, το γλυκό νερό, το δροσερό νερό, το αρωματισμένο νερό. Το κρεβάτι αρκετά μεγάλο και για δυο όσο και για

ένα. Μετά το μπουμπούκι θα 'ρθει το φύλλο και μετά το φύλλο θα 'ρθει το λουλούδι, και μετά τη 

βροχή η καλοσύνη. Επειδή είναι η ώρα, τα μάτια ανοίγουν, το σώμα ορθώνεται, το χέρι τεντώνει,

η φωτιά ανάβει, ο αναστεναγμός διαφιλονικεί απ' τις ρυτίδες της νύχτας τις άδολες καμπύλες της.

Οι δείχτες του εκκρεμούς ανοίγονται, ορθώνονται, τεντώνουν, ανάβουν και χτυπούν την ώρα του

χαμόγελου. Η ακτίνα του ήλιου κάνει τον κύκλο του σπιτιού με λευκή μπλούζα. Θα χιονίσει πάλι,

θα πέσουν μερικές σταγόνες αίμα στις πέντε, αλλά δε θα 'ναι τίποτα. Ω! φοβήθηκα, πίστεψα ξαφνικά

πως δεν υπήρχε πια δρόμος μπροστά στο παράθυρο, μα ναι, είναι εκεί. Ο φαρμακοποιός μάλιστα

τώρα ανοίγει τα σιδερένια ρολά του. Σε λίγο θα υπάρχει περισσότερος κόσμος στον τροχό παρά 

στο μύλο. Η εργασία κατορθώνεται, πλάθεται, σμικρύνεται, υπολογίζεται. Το χέρι ξαναβρίσκει

μ' ευχαρίστηση μέσα στο συνηθισμένο εργαλείο του την ασφάλεια του ύπνου.

   Φτάνει να κρατήσει!

   Ο καθρέφτης είναι ένας υπέροχος μάρτυς, που μεταβάλλεται ασταμάτητα. Καταθέτει, ήρεμα, 

δυνατά, αλλά όταν πάψει να μιλάει, τα ανακαλεί όλα. Είναι η τρέχουσα προσωποποίηση της

αλήθειας. 

   Πάνω στον κυματιστό δρόμο πεισματικά συνδεδεμένο με τις κνήμες εκείνου που ξαναφεύγει

σήμερα όπως θα ξαναφύγει αύριο, πάνω στα ελαφρά κοιτάσματα της αφροντισιάς, χίλια βήματα 

κάθε μέρα σμίγουν με τα βήματα της προηγουμένης. Ήρθαμε κιόλας, θα ξανάρθουμε χωρίς να

μας παρακαλέσουν. Καθένας πέρασε από κει, πηγαίνοντας απ' τη χαρά του στην τιμωρία του. 

Είναι ένα μικρό καταφύγιο μ' ένα τεράστιο μπεκ γκαζιού. Βάζεις το ένα πόδι μπροστά απ' τ' άλλο

και φέυγεις.

   Πίνακες σκεπάζουν τους τοίχους, οι γιορτές γεμίζουν μπουκέτα, ο καθρέφτης είναι γεμάτος

αχνούς. Τόσοι φάροι σ' ένα ρυάκι και το ρυάκι είναι μες στο αγγείο του ποταμού. Δυο μάτια 

όμοια, προς χρήση του προσώπου σου και μόνον -δυο μάτια σκεπασμένα με τα ίδια μυρμήγκια.

Το πράσινο είναι σχεδόν ομοιόμορφα απλωμένο πάνω στα φυτά, ο άνεμος ακολουθεί τα πουλιά,

δεν υπάρχει φόβος να δούμε τις πέτρες να πεθαίνουν. Αυτό που παράγεται δεν είναι ένα ζώο

εκπαιδευμένο, αλλά ένα ζώο που εκπαιδεύει. Μπα! είναι η απαράγραπτη τάξη μιας τελετουργίας,

τόσο πομπώδους ήδη, επιτέλους! Το επαναληπτικό πιστόλι κάνει να φανούν τα λουλούδια στο

ανθογυάλι, τον καπνό στο στόμα.

   Ο έρωτας, με τον καιρό, δε χρειάζεται καθόλου να βλέπει καθαρά τη νύχτα.

   Όταν δεν είσαι πια εδώ υπάρχει το άρωμά σου που μ' αναζητεί. Δεν κατορθώνω παρά μονάχα

να πάρω το χρησμό της αδυναμίας σου. Το χέρι μου μέσα στο χέρι σου έμοιαζε τόσο λίγο με το

χέρι σου μέσα στο χέρι μου. Η δυστυχία, βλέπεις, ακόμα και η δυστυχία κερδίζει σαν τη γνωρίζουν.

Σε δέχθηκα μισή, δεν μπορείς να είσαι εδώ, είσαι η απόδειξη πως εγώ είμαι εκεί. Κι όλα συμφωνούν

μ' αυτή τη ζωή που έφτιαξα για μένα για να 'μαι σίγουρος για σένα.

   -Τι σκέπτεσαι;

   - Τίποτα.

la pierre philosorhale-Brauner Viktor

Η ΠΡΟΠΑΤΟΡΙΚΗ ΚΡΙΣΙΣ    (αποσπάσματα)

Μη διαβάζεις. Κοίταζε τις λευκές μορφές που σχεδιάζουν τα διαστήματα που χωρίζουν

τις λέξεις πολλών σελίδων βιβλίων και εμπνεύσουν  απ' αυτά.

Δώσε στους άλλους να κρατήσουν το χέρι σου.

Μην κοιμάσαι στις επάλξεις.

Βάλε την τάξη στη θέση της, ξεκούνησε τις πέτρες του δρόμου.

Μην προετοιμάζεις τις λέξεις που φωνάζεις.

Κατοίκησε τα έρημα σπίτια, Μόνο εσύ τα κατοίκησες.

 

Μίλα κατά την τρέλα που σε σαγήνευσε.

Σ' όποιον γυρεύει να δει τη χούφτα του χεριού σου, δείξε τους πλανήτες τ' ουρανού

που δεν τους ανακάλυψαν ακόμα.

Για να αποκαλύψεις τη γυμνότητα εκείνης που αγαπάς, κοίτα τα χέρια της. Το 

πρόσωπό της είναι σκυμμένο.

Κάνε μου τη χάρη να μπαινοβγεις στις μύτες των ποδιών.

Μην έχεις προφανή σκοπό, όταν πρόκειται να τρυπήσεις την καρδιά σου με 

το βέλος.

Κάνε το θαύμα για να τ' αρνηθείς.

Φυλάξου απ' τους καλόγουστους αμαξάδες.

Ζωγράφισε στη σκόνη τ' ανιδιοτελή μάτια της ανίας σου.

Μην αρπάζεις την ευκαιρία να ξαναρχίσεις.

Υποστήριζε ότι το κεφάλι σου, αντίθετα με τις ινδικές καρύδες, είναι απολύτως

αβαρές γιατί δεν έχει πέσει ακόμα.

Γράψε το άφθαρτο πάνω στην άμμο.

Διόρθωνε τους γονείς σου.

Μην κρατάς απάνω σου ό,τι δεν τραυματίζει τη λογική.

Μην παραλείπεις να λες στο περίστροφο: χαίρω πολύ αλλά  μου φαίνεται πως

ήδη σας έχω συναντήσει κάπου.

Οι πεταλούδες του εσωτερικού δε ζητούν παρά να συνενωθούν με τις πεταλούδες

του εσωτερικού : μην αλλάζεις μέσα σου ούτε ένα σπασμένο κρύσταλλο του

φαναριού του δρόμου.

Παρατήρησε το φως μέσα στους καθρέφτες των τυφλών.

Θέλεις να 'χεις ταυτόχρονα το πιο μικρό και το πιο ανησυχητικό βιβλίο του κόσμου;

Βιβλιοδέτησε τα γραμματόσημα των ερωτικών σου επιστολών και κλάψε, όπως και

να 'χει υπάρχει λόγος.

Μην περιμένεις ποτέ.

Καμάρωσε αυτά τα δυο σπίτια: μέσα στο ένα είσαι νεκρός και μέσα στ' άλλο είσαι\

νεκρός.

Η ελευθερία σου που μ' αυτή με κάνεις να γελώ είναι η ελευθερία σου.

Παίρνεις τον τρίτο δρόμο δεξιά, μετά τον πρώτο αριστερά, θα φτάσεις σε μια πλατεία,

στρίβεις κοντά στο καφενείο που ξέρεις, παίρνεις τον πρώτο δρόμο αριστερά, κατόπιν

τον τρίτο δρόμο δεξιά, ρίχνεις κάτω το άγαλμα και μένεις εκεί.

Χωρίς να ξέρεις τι θα την κάνεις, μάζεψε αυτή την βεντάλια που αυτή η κυρία άφησε

να πέσει.

Δεν έχεις να κάνεις τίποτα πριν πεθάνεις

(Η άμωμος σύλληψις)

Μετάφραση: Στέφανος Ν. Κουμανούδης