Πρότυπα

ΠΡΟΤΥΠΑ

Έψαχνε να βρει το σπίτι της μα ήταν χαμένο μέσα στο δάσος. Επέστρεφε από το σχολείο και είχε στην πλάτη έναν τεράστιο σάκο γεμάτο με βιβλία...

Τετάρτη 15 Μαΐου 2013

VISLAWA SZYMPORSKA (3)

                   ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΤΡΑ


Χτυπώ την πόρτα της πέτρας
"Είμαι εγώ, άσε με να μπω μέσα.
Θέλω να εισδύσω στο εσωτερικό σου
να κοιτάξω τριγύρω
να σε αναπνεύσω σαν τον αέρα".

"Φύγε -είπε η πέτρα -
είμαι ερμητικά κλειστή.
Ακόμα κι αν με θρυμματίσεις σε κομμάτια
θα είμαι ερμητικά κλειστή.
Ακόμα κι αν μας τρίψεις σε άμμο
δεν θα σε αφήσουμε να μπεις μέσα".

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.
"Είμαι μόνον εγώ, άσε με να μπω μέσα.
Έχω έρθει από καθαρή περιέργεια.
Γι' αυτή τη ζωή είναι η μοναδική ευκαιρία.
Επιθυμώ να σεργιανίσω στο παλάτι σου,
ύστερα να επισκεφτώ το φύλλο και τη σταγόνα του νερού.
Δε μου μένει πολύς καιρός.
Είμαι θνητός και για τούτο θα 'πρεπε να συγκινηθείς".

"Είμαι από πέτρα" λέει η πέτρα,
"και γι' αυτό πρέπει να διατηρήσω την αυστηρότητα.
Φύγε απ' εδώ.
Δεν έχω μυϊκή κατασκευή για να γελάω".

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.
"Είμαι μόνον εγώ, άσε με να μπω μέσα.
Μαθαίνω ότι έχεις εντός σου μεγάλες άδειες αίθουσες
που ποτέ δεν τις είδαν, μάταια όμορφες,
σιωπηλές, δίχως απόηχο βημάτων.
Μα την αλήθεια, ούτε κι εσύ τις ξέρεις καλά".

"Μεγάλες και άδειες, είναι αληθινό" λέει η πέτρα,
"όμως δεν υπάρχει χώρος.
Όμορφες, πιθανόν, αλλά όχι για το γούστο
των δικών σου φτωχών κριτηρίων.
Μπορείς να καταφέρεις να με γνωρίσεις, αλλά δεν θα με γνωρίσεις
ποτέ απ' άκρη σ' άκρη.
Όλη μου η επιφάνεια είναι γυρισμένη προς εσένα,
Όλο μου το εσωτερικό είναι γυρισμένο αλλού".

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.
"Είμαι μόνον εγώ άσε με να μπω μέσα.
Δεν ψάχνω σε σένα καταφύγιο για αιωνιότητα.
Δεν είμαι δυστυχισμένος.
Δεν είμαι άστεγος.
Ο κόσμος μου αξίζει να γυρίσω πίσω.
Θα μπω και θα βγω με άδεια χέρια.
Και για να κάνω αισθητή την παρουσία μου
θα προσφέρω μόνο λέξεις και τίποτ' άλλο
που να μην εγγυάται εμπιστοσύνη".

"Δεν θα μπεις μέσα" λέει η πέτρα.
"Σου λείπει η αίσθηση της συμμετοχής.
Καμιά αίσθηση δεν καταφέρνει να την αντικαταστήσει.
Ακόμα και η πιο οξεία όραση το να γίνεις και να βλέπεις τα πάντα
δεν θα σ' εξυπηρετήσει χωρίς την αίσθηση της συμμετοχής.
Δεν θα μπεις μέσα, πιάνεις πολύ λίγο το νόημά της,
πολύ λίγο την αρχή της, πολύ λίγο τη φαντασία".

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.
"Είμαι μόνον εγώ, άσε με να μπω.
Δεν έχω στη διάθεσή μου δυο χιλιάδες αιώνες
γι' αυτό άσε με να μπω στο σπίτι σου".

"Αν δε με πιστεύεις" λέει η πέτρα,
"ρώτησε το φύλλο, θα σου πει το ίδιο.
Ρώτησε μια σταγόνα νερού, θα πει αυτό που είπε το φύλλο.
Τελικά ρώτησε μια τρίχα απ' το κεφάλι σου.
Ξεσπάω σε γέλιο, ναι, γέλιο, τρανταχτό γέλιο,
μόνο που δεν ξέρω πώς να γελάω".

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.
"Είμαι μόνον εγώ, άσε με να μπω μέσα".

"Δεν έχω πόρτα" λέει η πέτρα.

(από τη συλλογή Αλάτι)

Wolfgang Paalen, Past Auction Results


              ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΧΕΙ...

Μπορούσε να έχει συμβεί.
Έπρεπε να συμβεί.
Συνέβηκε νωρίτερα. Αργότερα.
Πιο κοντά. Πιο μακριά.
Συνέβηκε όμως όχι σε σένα.

Γλίτωσες γιατί ήσουν ο πρώτος.
Γλίτωσες γιατί ήσουν ο τελευταίος.
Μόνος μαζί με άλλους.
Στα δεξιά. Στ' αριστερά.
Γιατί έβρεχε. Γιατί υπήρχε σκιά.
Γιατί η μέρα ήταν ηλιόλουστη.

Ήσουν τυχερός - υπήρχε ένα δάσος
Ήσουν τυχερός - δεν υπήρχαν δέντρα
Ήσουν τυχερός - μια τσουγκράνα, ένα γάντζο, ένας δοκός,
μια τροχοπέδη, μια κολώνα, μια στροφή, ένα τέταρτο ίντσας, μια στιγμή.
Ήσουν τυχερός - ακριβώς ύστερα ένα άχυρο πήγε εκεί κοντά πετώντας.
Σαν συνέπεια, επειδή, ωστόσο, ανεξάρτητα από τι
θα μπορούσε να έχει συμβεί αν ένα χέρι, ένα πόδι
μέσα στη μια ίντσα, μια ελάχιστη απόσταση από
μια άτυχη σύμπτωση.

Έτσι λοιπόν είσαι εδώ; Ακόμα ζαλισμένος από ένα άλλο ξεγλίστρημα,
που γλίτωσες παρά τρίχα, αναστολή;
Μια τρύπα στο δίχτυ και γλίστρησες μεσ' απ' αυτή;
Δεν μπορούσα να είμαι περισσότερο σοκαρισμένη κι άλαλη
Άκουσε
πόσο βίαια χτυπάει η καρδιά σου μέσα μου.

(Μπορούσε να έχει ...)


                    ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΔΩΡΙΖΕΤΑΙ

Τίποτα δεν δωρίζεται, όλα είναι δανεισμένα.
Είμαι πνιγμένη μέχρι τ' αυτιά μου στα χρέη.
Θα πρέπει να πληρώσω για μένα την ίδια
με τον εαυτό μου,
ν' αφήσω τη ζωή μου για τη ζωή μου.

Εδώ υπάρχει πως είναι αυτό τακτοποιημένο:
Η καρδιά μπορεί ν' αποκτηθεί ξανά,
επίσης και το συκώτι,
και κάθε χωριστό δάχτυλο χεριού και ποδιού.

Είναι πολύ αργά για να ξεσκίσουμε τα σύμφωνα,
τα χρέη μου θα εξοφληθούν,
και θα μαδηθώ,
ή ακριβέστερα θα γδαρθώ.

Κινούμε τον πλανήτη
μέσα σ' ένα συνωστισμό από άλλους χρεοφειλέτες.
Μερικοί είναι φορτωμένοι με το βάρος
της πλήρους εξόφλησης των πεταγμάτων τους.
Αλλά πρέπει, θέλοντας και μη
να λογοδοτήσουν για κάθε φύλλο.

Σε μας κάθε ιστός βρίσκεται
στην πλευρά του χρέους.
Ούτε μια κεραία ούτε μια τρίχα
υπάρχει για πάντα.
Ο κατάλογος της απογραφής εξαιρετικά λεπτομερής,
υποδηλώνει ότι θ' αφεθούμε
όχι μόνο με άδεια χέρια
αλλά χωρίς χέρια, επίσης.

Δεν μπορώ να θυμηθώ
πού, πότε και γιατί
άφησα κάποιον ν' ανοίξει
αυτόν τον λογαριασμό στ' όνομά μου.

Αποκαλούμε ψυχή τη διαμαρτυρία
ενάντια σ' αυτό.
Και είναι το μοναδικό είδος
που δεν περιέχεται στον πίνακα.

(Το τέλος και η αρχή)

Μετάφραση: Αλκή Τσελέντη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου